LABORATORIUMEpidemiologii

bt_bb_section_bottom_section_coverage_image
https://slm.sum.edu.pl/wp-content/uploads/2020/04/single-service-01.jpg

Pracownia chromatografii gazowej

Wielowymiarowy chromatograf gazowy sprzężony z detektorem masowym z potrójnym kwadrupolem (MDGC/MS) (Firma Thermo scientific, GC: trace 1310; MS: TSQ 9000) z automatyczny dozownikiem (Tri Plus RSH) do próbek ciekłych oraz do analiz typu Head-Space i SPME

Technika chromatografii gazowej w sprzężeniu ze spektrometrią mas służy do badań związków organicznych, które są lotne w temperaturze analizy lub zostały chemicznie przeprowadzone w lotne pochodne. Pozwala wykryć i oznaczyć śladowe zawartości związków w różnego rodzaju matrycach próbek. Przykładowo może zostać zastosowana do:

  • oznaczenia mutagennych i kancerogennych oraz hormonalnie aktywnych (ksenoestrogenów) związków organicznych stanowiących mikrozanieczyszczenia środowiskowe oraz powstających podczas przetwarzania żywności;
  • monitorowania ekspozycji środowiskowej na ekotoksykanty poprzez oznaczanie metabolitów związków w płynach ustrojowych i tkankach (np. wskaźników narażenia na kancerogenny benzo(a)piren, markerów nikotyny, nawet u osób narażonych jedynie biernie na dym tytoniowy)
  • oznaczania stężeń nowoczesnych wskaźników ryzyka miażdżycy i incydentów sercowo-naczyniowych (np. oksy(chole)steroli)
  • oceny wpływu określonych czynników (leków, produktów utleniania lipidów, zaawansowanych produktów glikacji białek) na syntezę składników endogennych np. cholesterolu
  • oznaczania klinicznie ważnych związków endogennych w ramach diagnostyki wrodzonych defektów metabolicznych (badania na potrzeby Klinik).

Pracownia chromatografii cieczowej

Chromatograf cieczowy ze spektrometrem mas (UHPLC-MS) Q exactive focus (Firma Thermo scientific) oraz z detektorem UV z matrycą diodową (DAD)

Technika ta umożliwia w zależności od dobranych warunków analitycznych, oznaczanie śladowych zawartości polarnych i niepolarnych związków organicznych, między innymi:

  • wszystkich związków naturalnie występujących w organizmie człowieka;
  • leków i ich metabolitów;
  • ksenobiotyków, ich metabolitów;
  • stężeń składników środków odurzających;
  • biomarkerów narażenia na ksenobiotyki;
  • biomarkerów chorób;
  • związków biologicznie czynnych pochodzenia naturalnego, np. antyoksydantów.

W zakresie diagnostyki medycznej technikę tę można zastosować przykładowo:

  • w terapii monitorowanej leków (np. immunosupresantów, leków przeciwbólowych, leków przeciwwirusowych, cytostatycznych, przeciwdepresyjnych, przeciwzakrzepowych),
  • do oznaczeń biomarkerów (witamina D i jej metabolity, hormony sterydowe, produktów utleniania cholesterolu)
  • w przesiewowej diagnostyce niemowląt pod kątem genetycznie uwarunkowanych wad metabolizmu (np. zaburzeń cyklu oksydacyjnego kwasów tłuszczowych, zaburzeń cykli metabolicznych aminokwasów lub kwasów organicznych),
  • w badaniach toksykologicznych (w tym w analizie zakazanych substancji psychoaktywnych),
  • w badaniach klinicznej oceny narażenia środowiskowego i zawodowego.

Opisy przykładowych badań, które można by wykonać w pracowni epidemiologii

Oznaczenia 1-hydroksypirenu w próbkach moczu

1-hydroksypiren jest powszechnie uznawanym biomarkerem narażenia na kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Oznaczanie tego związku dostarcza informacji na temat ekspozycji  środowiskowej i zawodowej na WWA.

Badanie przebiegu reakcji zaawansowanej glikacji, znanej również jako reakcja Maillarda, w  próbkach biologicznych i żywności.

Reakcja glikacji zaczyna się od połączenia białek z cukrami lub związkami karbonylowymi. Zachodzi w  ludzkim organizmie i może się nasilać w pewnych procesach chorobowych, np. chorobach autoimmunologicznych czy cukrzycy. Dokładne poznanie produktów tej reakcji w próbkach biologicznych pozwoli na selekcję potencjalnych celów terapeutycznych oraz markerów przebiegu tych chorób. Reakcja glikacji zachodzi również w produktach żywnościowych poddawanych obróbce termicznej. Pewne jej produkty mogą być szkodliwe dla zdrowia, toteż określenie ich stężeń w potrawach pozwoli na dobór bezpieczniejszych metod przygotowania żywności.

Oznaczanie kancerogennych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych próbkach środowiskowych i w żywności

Oznaczenie tych związków organicznych może być wykorzystane do oceny stopnia narażenia człowieka na czynniki muta- i kancerogenne składniki stanowiące mikrozanieczyszczenia środowiskowe (obecne np. w wodzie, w atmosferze, pomieszczeniach), jak również występujące w żywności roślinnej, gotowej do spożycia (dostępnej w handlu) lub w produktach  wysokobiałkowych poddawanych obróbce termicznej (wędzeniu, grillowaniu, smażeniu).

Monitorowania ekspozycji na szkodliwe dla zdrowia składniki dymu tytoniowego

Oznaczanie metabolitów nikotyny w płynach ustrojowych osób palących papierosy lub e-papierosy oraz stosujących inne produkty nikotynowe. Duża czułość metod dostępnych w pracowni epidemiologii pozwala wykryć metabolity nawet u biernych palaczy. Oznaczenie może zostać wykorzystane do badań przesiewowych i do kontroli osób, które nie powinny stosować używek (np. dzieci, kobiet w ciąży).

bt_bb_section_top_section_coverage_image